Podatek od towarów i usług, czyli tzw. VAT, to nieodłączna część ceny, której jednak nie zalicza się do zysku sprzedawcy. Kwota ta – najczęściej w stawce 8% lub 23% – wędruje na konto Urzędu Skarbowego, będąc jednocześnie jednym z głównych źródeł dochodu budżetu państwa. Mimo tego nie każdy przedsiębiorca jest zobowiązany do wystawiania faktur VAT. Wedle polskiej Ordynacji Podatkowej istnieją dwa rodzaje zwolnień: zwolnienie przedmiotowe oraz zwolnienie podmiotowe. Jacy przedsiębiorcy mogą z nich skorzystać, wystawiając fakturę bez VAT?
Kiedy faktura nie podlega VAT?
Faktura nie podlega VAT w przypadku przedsiębiorców, którym wedle przepisów prawa przysługuje zwolnienie z VAT. Są to w większości małe i średnie firmy niezgłoszone do VAT, a rozliczające się z fiskusem w ramach ryczałtu ewidencjonowanego lub księgi przychodów i rozchodów (KPiR). Warto jednak podkreślić, że istnieją dwa rodzaje zwolnienia z VAT – pierwszym z nich jest zwolnienie podmiotowe, a drugim zwolnienie przedmiotowe. W obu przypadkach przedsiębiorca wystawia fakturę bez kwoty VAT. Kiedy można skorzystać z takich zwolnień?
Zwolnienie z VAT podmiotowe
Podmiotowemu zwolnieniu od podatku VAT podlega sprzedaż dokonywana przez tych podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 tysięcy złotych. Do wartości podanego limitu nie wlicza się też różnych wartości, w tym tych związanych z wewnątrzwspólnotową dostawą towarów. Wiedzieć należy jednak, że przywilej niepłacenia VAT-u przy sprzedaży nieprzekraczającej 200 000 zł nie jest możliwy do wykorzystania przez przedsiębiorców:
- dokonujących sprzedaży terenów budowlanych, nowych środków transportu, złomu metali szlachetnych oraz pozostałych towarów wymienionych w art. 113 ust. 13 ustawy VAT;
- dokonujący sprzedaży wysyłkowej określonych produktów m.in. preparatów kosmetycznych, wyrobów elektronicznych i optycznych, urządzeń elektrycznych, komputerów;
- świadczących usługi: prawnicze, jubilerskie, factoringu, windykacyjne, doradcze (z wyjątkiem doradztwa oferowanego rolnikom w zakresie upraw, hodowli czy modernizacji gospodarstw);
- których siedziba nie znajduje się na terytorium Polski. Zwolnienie z VAT przedmiotowe
Zwolnienie przedmiotowe z VAT przysługuje ze względu na rodzaj wykonywanej działalności. Mogą skorzystać z niego przede wszystkim podmioty świadczące usługi edukacyjne, medyczne i finansowe. Podatnik zwolniony przedmiotowo jest zobowiązany wskazywać na fakturze podstawę prawną zwolnienia, którą jest art. 43. ust. 1. ustawy VAT.
Co zrobić po przekroczeniu limitu zwolnienia?
Warto wiedzieć, że po przekroczeniu limitu rocznego 200 tys. zł każda kolejna sprzedaż podlega
opodatkowaniu VAT. Przedsiębiorca w takiej sytuacji musi zarejestrować się jako podatnik VAT, składając formularz VAT-R. Wcześniej warto skorzystać ze wsparcia ekspertów naszej kancelarii, którzy zapewniają szerokie doradztwo podatkowe dla klientów z Warszawy i z całej Polski.
Z porad uprawnionych doradców podatkowych można również skorzystać w zakresie podatku VAT np. przed rozpoczęciem działalności gospodarczej lub w ramach bieżącego doradztwa – w jego zakresie liczyć można na wsparcie przy rozliczaniu VAT-u, przy analizie wydatków oraz przy pomocy w uniknięciu nieprawidłowości związanych z właściwym księgowaniem podatku od towarów i usług.
Jak rozliczyć fakturę bez VAT?
Przyjęło się, iż dla przedsiębiorców, których przychód roczny nie przekracza 200 tysięcy złotych, rezygnacja z bycia płatnikiem VAT jest korzystnym rozwiązaniem. Pamiętać jednak należy o tym, że w wielu przypadkach tzw. nievatowiec będzie wystawiał fakturę bez VAT dla vatowca. W takiej sytuacji obie strony nie odliczają podatku VAT, a więc nie umieszczają takiej faktury w rejestrze zakupów VAT. Z perspektywy kupującego może być to zatem niekorzystne. Odbiorca nie ma bowiem możliwości odliczenia podatku VAT za dany towar lub usługę, co w wielu przypadkach przekłada się na ostateczny wyższy koszt zakupu określonego produktu. Niekiedy firmy poszukujące stałych partnerów biznesowych czy wykonawców chcą podejmować współpracę tylko z przedsiębiorcami wystawiającymi faktury VAT – nievatowcy muszą liczyć się z takim biznesowym ryzykiem.
Ważne!
Nabywca otrzymujący fakturę bez VAT nie może umieścić jej w rejestrze zakupów VAT. Faktura taka nie podlega tym samym odliczeniu podatku VAT. Jednocześnie odbiorca ma prawa odliczyć koszty uzyskania przychodu.
Co powinna zawierać faktura bez VAT?
Na pytanie „Kto wystawia fakturę bez VAT?” odpowiedź jest bardzo prosta. Mają do tego prawo wszyscy podatnicy, którzy w zgodzie z Ordynacją podatkową podlegają zwolnieniu przedmiotowemu lub podmiotowemu. Rodzi to jednak obowiązek umieszczania na fakturze podstawy prawnej tegoż zwolnienia. Może to być:
- treść Dyrektywy 2006/112/WE, która zwalnia z podatku daną dostawę towarów lub świadczenie usług;
- przepis ustawy (albo aktu wydanego na podstawie ustawy), na podstawie którego wystawca faktury stosuje zwolnienie z podatku np. art. 113 ust. 1 i 9 Ustawa o podatku od towarów i usług;
- inna podstawa prawna wskazująca na to, że dostawca towarów lub podmiot świadczący usługi korzysta ze zwolnienia z podatku VAT.
Jeśli chodzi o same elementy faktury bez VAT, prócz wskazanej podstawy prawnej zwolnienia i umieszczenia w kolumnie Stawka VAT symbolu „zw” lub „np”, dokument musi zawierać następujące informacje:
- datę wystawienia faktury;
- numer pozwalający na identyfikację dokumentu;
- informacje na temat każdej ze stron tj. nazwa firmy, imię i nazwisko lub adres, numer NIP;
- nazwę towaru lub usługi, będącej przedmiotem transakcji;
- miarę i liczbę dostarczonych towarów lub zakres wykonanych usług;
- cenę jednostkową towaru lub usługi;
- kwotę należności ogółem.
Faktura bez VAT pozbawiona jest zatem wskazanej stawki podatku VAT, sumy wartości sprzedaży netto oraz kwo